Nie zawsze, aby ponieść odpowiedzialność karną, trzeba faktycznie popełnić przestępstwo. Polskie prawo przewiduje karę także za samo usiłowanie, czyli podjęcie działań zmierzających do popełnienia czynu zabronionego, nawet jeśli ostatecznie nie doszło do jego realizacji. Kiedy mamy do czynienia z usiłowaniem przestępstwa? Jakie konsekwencje grożą sprawcy?
Czym jest usiłowanie popełnienia przestępstwa?
Zgodnie z art. 13 § 1 Kodeksu karnego, usiłowanie zachodzi, gdy sprawca:
- zamierza popełnić przestępstwo,
- podejmuje działania zmierzające bezpośrednio do jego popełnienia,
- ale nie doprowadza go do skutku.
Przykładem może być sytuacja, w której ktoś próbuje włamać się do mieszkania, ale zostaje spłoszony przez alarm lub świadków, zanim dokona kradzieży.
Rodzaje usiłowania
Polskie prawo wyróżnia dwa rodzaje usiłowania:
- Usiłowanie udolne – gdy sprawca podejmuje działania, które realnie mogłyby doprowadzić do popełnienia przestępstwa, ale z jakiegoś powodu nie zostają one zakończone.Przykład: Napastnik oddaje strzał w kierunku ofiary, ale chybi.
- Usiłowanie nieudolne – gdy sprawca podjął działania, ale z przyczyn od niego niezależnych nie miał szans na realizację przestępstwa, np. użył niesprawnej broni lub próbował okraść pustą kasę.W takich przypadkach sąd może wymierzyć karę łagodniejszą, a czasem nawet odstąpić od jej wymierzenia (art. 14 § 2 Kodeksu karnego).
Jakie kary grożą za usiłowanie przestępstwa?
Zasadą jest, że za usiłowanie można wymierzyć taką samą karę, jak za dokonanie przestępstwa. Wyjątkiem jest usiłowanie nieudolne, które może skutkować niższą karą lub nawet uniewinnieniem.
Sąd bierze pod uwagę:
- stopień zaawansowania przestępstwa,
- zamiary sprawcy,
- przyczyny, dla których przestępstwo nie zostało dokonane.
Przykład: Jeśli ktoś próbował dokonać oszustwa, ale został powstrzymany przez bank, sąd może wymierzyć mu taką samą karę, jak gdyby oszustwo zostało skutecznie dokonane.
Czy można uniknąć kary za usiłowanie?
Tak, w niektórych przypadkach. Zgodnie z art. 15 Kodeksu karnego, jeśli sprawca dobrowolnie odstąpił od popełnienia przestępstwa lub zapobiegł jego skutkom, nie podlega karze.
Przykład: Osoba planowała napaść na sklep, ale w ostatniej chwili zrezygnowała i opuściła miejsce zdarzenia.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?
Jeśli ktoś jest oskarżony o usiłowanie przestępstwa, warto skorzystać z pomocy adwokat Warszawa. Specjalista pomoże ocenić, czy istnieją okoliczności łagodzące, a także czy można zastosować przepis o odstąpieniu od kary. W wielu przypadkach możliwe jest złagodzenie odpowiedzialności lub uniewinnienie.
Podsumowanie
Usiłowanie popełnienia przestępstwa jest w Polsce karalne i często traktowane na równi z dokonaniem czynu zabronionego. Jednak są sytuacje, w których można uniknąć kary lub otrzymać niższy wyrok. W przypadku zarzutów o usiłowanie warto skonsultować się z doświadczonym prawnik Warszawa, który pomoże w skutecznej obronie.